Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan bronz heykeli, bilim ve hukukun gücüyle Türkiye’ye kazandırıldı
Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1960’lı yıllarda Burdur’un Gölhisar ilçesindeki Boubon Antik Kentinden kaçırılan Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un bronz heykelini, uzun yıllar süren hukuk ve diplomasi mücadelesi sonucu Türkiye’ye geri kazandırdı.
Ersoy: “Bu sadece bir iade değil, tarihî bir başarıdır”
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sosyal medya paylaşımında, “Tırnaklarımızla kazıyarak gereken delilleri topladık. Ve Filozof İmparator Marcus Aurelius’u ait olduğu topraklara geri getirdik.” diyerek bu süreci bir tarihî başarı olarak niteledi.
Heykel, ABD’nin Ohio eyaletindeki Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonunda bulunuyordu. New York Manhattan Bölge Savcılığı ve ABD İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI) ile yürütülen çalışmalar sonucunda Türkiye’ye iade edildi.
65 yıllık iz sürme mücadelesi
MS 2–3. yüzyıllara tarihlenen Marcus Aurelius heykeli, 1960’lı yıllarda yapılan kaçak kazılarla yurt dışına çıkarılmıştı. Anadolu’nun en nadide bronz heykel örneklerinden biri olarak kabul edilen eser, Prof. Dr. Jale İnan öncülüğündeki çalışmalarla bilim dünyasının dikkatine sunuldu.
2021 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı, Manhattan Bölge Savcılığı ve HSI ile ortak soruşturma başlattı. Bu kapsamda Lucius Verus, Septimius Severus ve Caracalla gibi heykel ve başlar da Türkiye’ye iade edildi.
Bilimsel kanıtlar kararı değiştirdi
Cleveland Sanat Müzesi, 2023’te New York Yüksek Mahkemesi’nin el koyma kararına itiraz etti. Ancak Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezinde yapılan laboratuvar analizleri, heykelin Boubon Antik Kenti kökenli olduğunu kesin olarak kanıtladı.
2024 Mayıs ayında heykelin silikon ayak kalıbı alındı ve Boubon’daki Sebasteion yapısındaki kaidelerle birebir uyum gösterdiği belgelendi. Tanık beyanları, kaide izleri ve toprağın kimyasal bileşimi, Türkiye’nin iade talebini destekledi.
“Tırnaklarımızla kazıyarak referans aldık”
Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, heykelin içerisindeki topraktan örnek alınması sürecinde yaşanan zorlukları anlatarak, referans toprak olarak Burdur Müzesi’ndeki Valerianus heykelinin kullanıldığını açıkladı.
“Heykelin içinden referans alacağımız toprağı tırnaklarımızla kazıyarak döktük. Bilimsel testler, her iki heykelin aynı toprak bileşimine sahip olduğunu gösterdi.”
Yakında Ankara’da sergilenecek
Bakan Ersoy, Marcus Aurelius heykelinin yakında Ankara’da düzenlenecek özel bir sergide sanatseverlerle buluşacağını duyurdu. Bakanlık, yurt dışına kaçırılan tüm kültürel miras varlıklarının iadesi için çalışmalarını kararlılıkla sürdürüyor.
Heykelin taşınmasında destek veren Türk Hava Yolları başta olmak üzere, süreçte emeği geçen Burdur Müzesi, Boubon kazı ekibi ve tüm uzmanlara teşekkür edildi.